Hiểu rõ khái niệm “Trung hòa carbon” và “Phát thải ròng bằng 0”

Định nghĩa về carbon-neutral

Carbon-neutral (Trung hòa carbon) là thuật ngữ được đưa vào Từ điển Oxford vào năm 2006 – và kể từ đó, nó đã trở thành một thuật ngữ chính thống. Vậy carbon-neutral nghĩa là gì? Theo định nghĩa, carbon-neutral (Trung hòa carbon) là sự cân bằng giữa việc thải ra carbon và hấp thụ lượng khí thải carbon từ các bể chứa carbon. Hoặc đơn giản hơn là loại bỏ hoàn toàn lượng khí thải carbon. Bể hấp thụ carbon là bất kỳ hệ thống nào hấp thụ nhiều cacbon hơn lượng chúng thải ra, chẳng hạn như rừng, đất và đại dương.

Theo Ủy ban Liên minh Châu Âu, các bồn rửa tự nhiên loại bỏ từ 9,5 đến 11 Gt CO2 mỗi năm. Cho đến nay, không có bể chứa carbon nhân tạo nào có thể loại bỏ carbon khỏi khí quyển ở quy mô cần thiết để chống lại sự nóng lên toàn cầu. Do đó, để trở thành carbon-neutral, các công ty có hai lựa chọn: giảm đáng kể lượng khí thải carbon của họ xuống mức 0 hoặc cân bằng lượng khí thải của họ thông qua bù đắp và mua tín dụng carbon.

Carbon-neutral không có nghĩa là cacbon-free

Tuy nhiên, các thuật ngữ “cacbon-free” và “carbon-neutral” thường bị nhầm lẫn, tuy nhiên, chúng đề cập đến các khía cạnh riêng biệt của hành động khí hậu. Các sản phẩm, dịch vụ hoặc công ty không có carbon là những sản phẩm, dịch vụ hoặc công ty không tạo ra bất kỳ lượng khí thải carbon nào trong quá trình sản xuất, cung cấp hoặc vận hành. Điều này phải áp dụng cho toàn bộ chuỗi cung ứng, bao gồm tất cả các nguyên liệu thô, hậu cần và đóng gói. Trên thực tế, không hoặc chưa có ví dụ nào về các sản phẩm không có carbon.

Ngược lại, bất kỳ công ty và bất kỳ sản phẩm nào cũng có thể trở thành carbon-neutral: có các tiêu chuẩn hiện hành để tính toán lượng khí thải của họ và các công ty có thể hỗ trợ các dự án bù đắp carbon được chứng nhận để bù đắp lượng khí thải đã tính toán.

Carbon neutral khác với Climate neutral như thế nào?

Carbon neutral (Trung hòa carbon) và Climate neutral (Trung hòa khí hậu) đều có nghĩa là một công ty giảm lượng khí thải nhà kính xuống bằng không. Tuy nhiên, climate neutral tiến thêm một bước bằng cách xem xét lượng khí thải carbon của công ty từ thượng nguồn và hạ nguồn. Điều này có nghĩa là tất cả lượng phát thải liên quan đến công ty – không chỉ phát thải từ hoạt động của chính công ty – đều được tính đến.

Carbon neutral phổ biến hơn climate neutral, vì các công ty thường dễ dàng giảm lượng khí thải Phạm vi 1 và 2 hơn so với lượng phát thải Phạm vi 3 và 4. Chứng nhận climate neutral cũng khắt khe hơn, vì nó yêu cầu các công ty phải tính đến tất cả lượng khí thải của họ chứ không chỉ là những loại khí thải trực tiếp.

Tại sao cần carbon-neutral?

Trong 50 năm qua, nhiệt độ toàn cầu đã tăng 2% do lượng khí thải ngày càng tăng từ nền công nghiệp đại chúng. Điều này đã dẫn đến sự gia tăng hạn hán, lũ lụt và các tác động môi trường tiêu cực khác, gây ra cái chết, nạn đói và đau khổ cho con người, cũng như thiệt hại cho động vật hoang dã. Do đó, điều quan trọng là chúng ta, với tư cách là một cộng đồng toàn cầu, hành động để giảm lượng khí thải carbon. Khái niệm trở thành carbon-neutral thường được coi là phương pháp hay nhất trong ngành về mặt này.

Mục tiêu đạt mức phát thải bằng 0 cũng phù hợp với nhiều mục tiêu phát triển bền vững do Liên Hợp Quốc đặt ra vào năm 2018.

Tiến tới carbon neutral

Lượng khí thải carbon của bạn rất có thể không bằng 0 trừ khi bạn sống hoàn toàn không sử dụng điện hoặc điều hành công ty của mình hoàn toàn bằng năng lượng tái tạo.  Bạn có thể tìm thấy các công cụ để tính toán lượng khí thải carbon của mình. Bạn cũng có thể thực hiện các bước để giảm trực tiếp hoặc bù đắp gián tiếp lượng khí carbon dioxide mà bạn thải trở lại môi trường. Chuyển sang các nguồn năng lượng tái tạo như sưởi ấm bằng gió, mặt trời hoặc địa nhiệt trực tiếp làm giảm lượng khí thải carbon của bạn; đi xe đạp hoặc đi bộ thay vì lái xe cũng vậy.

Các cá nhân và doanh nghiệp cũng có thể đầu tư vào bù đắp carbon, góp phần vào các dự án giảm lượng khí thải carbon toàn cầu (không phải lượng khí thải của chính bạn). Khi bạn đầu tư vào một dự án bù đắp carbon, bạn đang mua tín dụng carbon. Một tín dụng carbon tương đương với một tấn carbon dioxide. Bù đắp carbon cho các cá nhân thường được tập trung vào ngành hàng không vì bay tạo ra rất nhiều khí thải. Một chuyến bay khứ hồi từ Chicago đến Thành phố New York thải ra khoảng 630 pound carbon dioxide/hành khách.

Một số ví dụ khác về các dự án bù đắp carbon bao gồm trồng cây, khôi phục vùng đất ngập nước và quản lý đất nông nghiệp.

Net zero carbon là gì?

Khoa học đã chỉ ra rằng việc con người sản xuất khí nhà kính, chẳng hạn như carbon dioxide, quyết định mức độ nóng lên toàn cầu. Giảm lượng khí thải nhà kính là chìa khóa trong việc ngăn chặn biến đổi khí hậu thảm khốc.

Do đó, các chính phủ trên toàn thế giới đã đồng ý cố gắng đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 như một phần của Thỏa thuận Paris, được ký kết vào năm 2016. Vương quốc Anh trở thành nền kinh tế lớn đầu tiên đặt mục tiêu đạt net zero vào năm 2050.

Định nghĩa về net zero carbon

“Net zero carbon” đề cập đến việc đạt được sự cân bằng tổng thể giữa lượng khí thải nhà kính được tạo ra và lượng khí thải nhà kính được loại bỏ khỏi bầu khí quyển. Hãy nghĩ về nó giống như một cán cân: sản xuất khí thải nhà kính vượt qua cán cân và chúng ta muốn cân bằng lại cán cân đó, điều đó có nghĩa là không có thêm khí nhà kính nào có thể được thêm vào bầu khí quyển trong bất kỳ năm nào hơn là được lấy đi.

Cuối cùng, có lẽ chúng ta sẽ cần phải khuyên họ theo cách khác để sửa chữa tổn hại trong quá khứ. Sau khi ngừng phát thải khí nhà kính từ nhiên liệu hóa thạch, chúng ta vẫn cần xử lý tất cả lượng khí thải mà chúng ta đã bơm vào bầu khí quyển trong nhiều năm.

Net zero carbon có nghĩa là chúng ta vẫn có thể tạo ra một số khí thải, miễn là chúng được bù đắp bằng các quy trình giảm khí nhà kính đã có trong khí quyển. Ví dụ có thể là trồng rừng mới hoặc các công nghệ rút bớt khí như thu giữ không khí trực tiếp. Càng nhiều khí thải được tạo ra, chúng ta càng cần loại bỏ nhiều carbon dioxide khỏi bầu khí quyển để đạt đến mục tiêu net zero carbon.

Tuy nhiên, để tránh thảm họa khí hậu, lượng phát thải khí nhà kính mới phải càng thấp càng tốt. Nói cách khác, chúng ta cần tiến gần đến số 0 thực nhất có thể và chỉ dựa vào việc bù trừ khi thực sự cần thiết. Điều này có nghĩa là chúng ta cần nhanh chóng loại bỏ nhiên liệu hóa thạch – than đá, dầu mỏ và khí đốt – và chuyển sang năng lượng tái tạo.

Lợi ích của net zero

Trên lý thuyết, net zero đưa ra mục tiêu ổn định khí hậu và một hệ thống kế toán để đo lường tiến trình hướng tới mục tiêu đó. Nó cũng là một nền tảng mà một nhóm người chơi ngày càng mở rộng có thể cam kết theo thời gian.

Một đánh giá sâu hơn cho thấy rằng việc đạt được net zero cũng có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của các sự kiện khí tượng thủy văn trong khu vực như hạn hán và lũ lụt do lượng mưa lớn. Các đợt hạn hán có thể ảnh hưởng đến chất lượng và nguồn nước, sản xuất lương thực và làm tăng nguy cơ cháy rừng cũng như giảm khả năng hấp thụ carbon của đất. Hạn chế sự nóng lên ở mức 1,5 độ C có thể làm giảm diện tích đất toàn cầu bị khô hạn (sự gia tăng lâu dài trong điều kiện khô và nóng) tới 2/3. Đạt được mục tiêu này cũng có thể giúp hạn chế rủi ro lũ lụt trong các thảm họa lớn trên thế giới, từ đó giúp ổn định tình hình tự nhiên.

Về khía cạnh kinh doanh, net-zero giúp giảm thiểu rủi ro khí hậu cho các cổ đông mà không làm gián đoạn đột ngột lợi nhuận ngắn hạn và mang lại lợi ích danh tiếng cho các công ty phục vụ khách hàng hoặc doanh nghiệp có ý thức về khí hậu.

Tại sao net zero carbon lại quan trọng?

Biến đổi khí hậu không phải là chiếc vòi nước mà chúng ta có thể tắt ngay khi ngừng sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Carbon dioxide, tác nhân chính gây ra biến đổi khí hậu, sẽ tồn tại trong bầu khí quyển và tiếp tục làm nóng hành tinh trong nhiều năm.

Vì vậy, việc giảm phát thải khí nhà kính là cực kỳ quan trọng, nhưng chúng ta không thể dừng lại ở đó. Mục tiêu cuối cùng là cân bằng lại quy mô và khôi phục khí hậu toàn cầu về mức trước khi biến đổi khí hậu. Để đạt được điều đó, chúng ta cần giảm lượng khí thải nhà kính xuống 0 và sau đó bắt tay vào khắc phục tác hại trong quá khứ bằng cách giảm lượng khí thải.

Đâu là sự khác biệt giữa Zero Energy và Net Zero?

Ngành công nghiệp sử dụng các thuật ngữ ‘Net Zero’ và ‘Zero Energy’ nhưng chúng không thể hoán đổi cho nhau vì có sự khác biệt giữa hai cách tiếp cận.

Điều này có nghĩa là bù đắp năng lượng được sử dụng tại chỗ thông qua các phương tiện khác. Vì vậy, ví dụ, nếu một dự án tiêu thụ 250.000 kBTU điện và 250.000 kBTU khí đốt tự nhiên thì dự án đó sẽ cần sản xuất 500.000 BTU năng lượng tái tạo tại chỗ để đạt được mức net zero carbon.

Ngược lại, định nghĩa ‘Zero Energy’ là phải sản xuất nhiều năng lượng tái tạo tại chỗ bằng với mức tiêu thụ năng lượng nguồn. Điều này không chỉ bao gồm năng lượng tiêu thụ mà còn cả năng lượng cần thiết để cung cấp điện hoặc khí đốt tự nhiên. Điều này bao gồm các yếu tố như tổn thất truyền dẫn và hiệu suất tạo năng lượng và chia nhỏ từng nguồn năng lượng riêng biệt. Trong trường hợp này, một đơn vị điện năng không bằng một đơn vị khí đốt tự nhiên vì chúng có sự khác biệt về nguồn cung ứng.

Net zero ít phức tạp hơn và dễ đạt được hơn so với Zero energy vì nó không tính đến sự khác biệt về nhiên liệu hóa thạch hoặc năng lượng tiêu hao trong việc tìm nguồn cung ứng và phân phối. Điều này cũng cho phép một số ngành (VD ngành sản xuất nhựa) hoạt động với mức tiêu thụ nhiên liệu cao hơn.