Quyết định 21/2025/QĐ-TTg: Mở đường cho tài chính xanh, hiện thực hóa mục tiêu Net Zero

Ngày 04 tháng 7 năm 2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg, quy định về tiêu chí môi trường và việc xác nhận các dự án đầu tư thuộc danh mục phân loại xanh. Đây là một bước tiến pháp lý mang tính đột phá, được kỳ vọng sẽ tạo ra một cú hích mạnh mẽ cho thị trường tài chính xanh tại Việt Nam, góp phần hiện thực hóa cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050.

Những điểm mới then chốt của Quyết định 21

Quyết định 21 ra đời đã giải quyết được “khoảng trống” pháp lý quan trọng, tạo ra một hành lang minh bạch và thống nhất cho các hoạt động đầu tư xanh. Điểm nổi bật đầu tiên là việc thiết lập một hệ thống tiêu chí môi trường rõ ràng cho các dự án được dán nhãn “xanh”. Các tiêu chí này không chỉ dừng lại ở việc tuân thủ các quy định pháp luật về môi trường hiện hành (như có báo cáo ĐTM, giấy phép môi trường) mà còn đòi hỏi dự án phải mang lại lợi ích môi trường cụ thể, thuộc các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, hiệu quả năng lượng, quản lý nước bền vững, kinh tế tuần hoàn, và giao thông sạch.

Một điểm mới mang tính bước ngoặt khác là quy định về cơ quan xác nhận dự án xanh. Lần đầu tiên, bên cạnh các cơ quan quản lý nhà nước, Quyết định đã cho phép các tổ chức xác nhận độc lập tham gia vào quá trình này. Việc có bên thứ ba tham gia đánh giá không chỉ đảm bảo tính khách quan, minh bạch mà còn giúp giảm tải cho các cơ quan nhà nước, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của thị trường dịch vụ đánh giá, kiểm toán xanh theo các chuẩn mực quốc tế (như ISO/IEC 17029, ISAE 3000). Đây là một bước đi tiệm cận với thông lệ của các thị trường tài chính phát triển trên thế giới.

Quy trình xác nhận cũng được quy định cụ thể, tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ dự án và nhà phát hành trái phiếu xanh. Hồ sơ, thủ tục đã được chuẩn hóa, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và chứng minh dự án của mình đủ điều kiện là “dự án xanh”.

Kỳ vọng và sự thay đổi mang tính bước ngoặt

Sự ra đời của Quyết định 21 được kỳ vọng sẽ tạo ra một làn sóng chuyển dịch mạnh mẽ trong dòng vốn đầu tư. Khi có một “bộ lọc” tiêu chuẩn và đáng tin cậy, các định chế tài chính, ngân hàng và nhà đầu tư sẽ có cơ sở vững chắc để ưu tiên nguồn vốn cho các dự án thực sự bền vững. Điều này mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp có dự án xanh tiếp cận các nguồn tín dụng xanh với lãi suất ưu đãi và phát hành trái phiếu xanh thành công.

Đối với doanh nghiệp, đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội. Thách thức ở việc phải thay đổi tư duy, đầu tư bài bản hơn vào công nghệ sạch và các giải pháp thân thiện với môi trường. Nhưng cơ hội còn lớn hơn khi việc được “dán nhãn xanh” không chỉ giúp huy động vốn dễ dàng mà còn nâng cao uy tín thương hiệu, tăng khả năng cạnh tranh và đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng khắt khe của thị trường quốc tế, đặc biệt là các thị trường lớn như EU hay Hoa Kỳ với các cơ chế như CBAM.

Về tổng thể, Quyết định 21 là một công cụ chính sách quan trọng, thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Nó không chỉ là nền tảng để khơi thông dòng vốn cho các dự án môi trường mà còn góp phần quan trọng vào việc thực hiện Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu và cam kết Net Zero.

Để Quyết định đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các Bộ, ngành, địa phương và đặc biệt là sự vào cuộc chủ động của cộng đồng doanh nghiệp. Việc triển khai thành công Quyết định này sẽ là minh chứng rõ nét cho một Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ sang mô hình kinh tế carbon thấp, kinh tế tuần hoàn và bền vững.

Comments